ولی،همین که عدد افراد از ده نفر گذشت،حساب آنرا جز خداکسی نمی‏داند.(۷)در حدیث دیگر است:هر که نماز جماعت را دوست ‏بدارد،خدا و فرشتگان او را دوست می‏دارند.(۸)در زمان پیامبر(ص)هرگاه افراد نماز جماعت کم می‏شدند،آنحضرت به جستجو و تفقد از افراد می ‏پرداخت و می‏فرمود: شرکت در نماز صبح و عشاء،بر منافقان از هر چیز سنگین‏تر است.(۹) قرآن نیز،از اوصاف منافقان،بی حالی و کسالت هنگام نماز را بیان‏کرده است.  (10) چرا که سحر خیزی و حضور در جماعت مسلمین،آن هم از راه‏های دور و در گرما و سرما، نشانه صداقت در ایمان و عشق نمازگزار است.  
حضور در نماز جماعت،خاص یک منطقه نیست.انسان در هر جا که باشد، خوب است‏ به فکر نماز جماعت و حضور در آن و تشویق‏ دیگران باشد.  
رسول خدا(ص)در باره اهمیت جماعت،فرمود:  
«صلاة الرجل فی جماعة خیرمن صلاته فی بیته اربعین‏سنة.قیل:یا رسول الله!صلاةیوم؟فقال (ص):صلاة‏واحدة‏»(۱۱)یک نماز باجماعت،بهتر از چهل سال نماز فرادی در خانه‏است.پرسیدند: آیا فقط یک روز نماز؟ فرمود:بلکه یک نماز.  
و می‏ فرمود:صف‏ های نماز جماعت،همانند صف ‏های فرشتگان درآسمان چهارم است.(۱۲) اولین نماز جماعتی هم که برپا شد،به امامت رسول خدا و شرکت‏ حضرت علی(ع) و جعفر طیار(برادرحضرت علی(ع))بود.همین که ‏ابوطالب،فرزندش علی(ع)را دیدکه به پیامبر اقتدا کرده، به فرزند دیگرش جعفر گفت:تو نیز به پیامبراکرم اقتدا کن و این جماعت دو سه ‏نفری،پس از نزول آیه «فاصدع بما تؤمر»بود،که فرمان به علنی ساختن‏دعوت و تبلیغ می‏داد.(۱۳)

 آثار نماز جماعت
برپایی فریضه‏ های دینی به صورت دسته جمعتی،غیر از پاداش‏ های فراوانی که یادشد،در زندگی فردی و اجتماعی امت مسلمان نیز،آثارمثبت و فراوانی داردکه به برخی اشاره می‏شود: 

۱) آثار معنوی
بزرگترین اثر معنوی نماز جماعت،همان پاداش‏ های الهی است که گفته شد.روایت است که شبی،علی علیه السلام تا سحر به عبادت ‏مشغول بودند.چون صبح شد،نماز صبح را به تنهائی خواندند و استراحت ‏کردند.  
رسولخدا(ص) که آنحضرت را درجماعت صبح ندید،به خانه او رفت.حضرت فاطمه(ع) از شب زنده‏ داری علی(ع) و عذر او از نیامدن به‏ مسجد سخن گفت.پیامبرفرمود:پاداشی که بخاطر شرکت نکردن در نماز جماعت صبح،از دست علی(ع)رفت،بیش از پاداش عبادت تمام ‏شب است.(۱۴) رسولخدا(ص)فرموده است:  
لان اصلی الصبح فی جماعة احب الی من ان اصلی لیلتی‏ حتی اصبح (۱۵)اگر نماز صبح را به جماعت‏ بخوانم،در نظرم محبوب‏تر از عبادت و شب زنده ‏داری تا صبح است.  
بخاطر همین فضیلت و پاداش ‏هاست که اگر تعداد نمازگزاران از ده نفر بیشتر شود،اگر تمام آسمان‏ها کاغذ،و دریاها مرکب و درخت‏ ها قلم شود و فرشتگان بنویسند،پاداش یک رکعت آنرا نمی‏ توانند بنویسند.(۱۶)و نماز جماعت ‏با تاخیر، بهتر از نماز فرادی در اول وقت است.(۱۷)

۲) آثار اجتماعی
نماز جماعت،مقدمه وحدت صفوف و نزدیکی دلها و تقویت کننده‏ روح اخوت است.  
نوعی حضور و غیاب بی تشریفات،و بهترین راه شناسائی افراداست.  
نماز جماعت،بهترین،بیشترین،پاکترین و کم خرج‏ ترین‏ اجتماعات دنیاست و نوعی دید و بازدید مجانی و آگاهی از مشکلات و نیازهای یکدیگر و زمینه ساز تعاون اجتماعی بین آحاد مسلمین است.  

۳) آثار سیاسی
نماز جماعت، نشان دهنده قدرت مسلمین و الفت دلها و انسجام ‏صفوف است.  
تفرقه ‏ها را می‏زداید،بیم در دل دشمنان می‏ افکند،منافقان را مایوس‏ می‏ سازد،خار چشم بد خواهان است.  
نماز جماعت،نمایش حضور در صحنه و پیوند«امام‏» و «امت‏» است.  

۴) آثار اخلاقی، تربیتی
در نماز جماعت،افراد در یک صف قرار می‏ گیرند و امتیازات موهوم صنفی،نژادی،زبانی،مالی و... کنار می‏رود و صفا و صمیمیت و نوعدوستی در دلها زنده می‏شود و مؤمنان،با دیدار یکدیگر در صف ‏عبادت،احساس دلگرمی و قدرت و امید می‏کنند.  
نماز جماعت،عامل نظم و انضباط، صف ‏بندی و وقت ‏شناسی ‏است.  
روحیه فردگرایی و انزوا و گوشه‏ گیری را از بین می‏برد و نوعی مبارزه ‏با غرور و خودخواهی را در بر دارد.  
نماز جماعت،«وحدت‏»در گفتار،جهت،هدف و امام را می‏آموزد و از آنجا که باید پرهیزکارترین و لایق‏ترین اشخاص،به امامت نمازبایستد،نوعی آموزش و الهام دهنده علم و تقوا و عدالت است.  
نمازجماعت،کینه‏ ها و کدورت‏ها و سوء ظن‏ ها را از میان می‏ برد و سطح دانش و عبودیت و خضوع را در جامعه اهل نماز،افزایش می‏دهد.  
به خاطر اینهمه آثار است که به نماز جماعت،آنهمه توصیه شده‏ است.حتی نابینایی وقتی از حضور پیامبر،اجازه خواست که به مسجد نیاید،آنحضرت فرمود:از خانه تا مسجد،ریسمانی ببندد و به کمک آن،خود را به نماز جماعت‏برساند.(۱۸) و نیز،نابینایانی که اجازه ترک شرکت‏در نماز خواستند،رسول خدا(ص)اجازه نفرمود.(۱۹)از طرف دیگر،برخورد شدید نسبت‏به کسانی که به نماز جماعت ‏اهمیت نمی‏دهند،نشان دیگری بر اهمیت و سازندگی آن است.در حدیث است که به چنان کسان،همسر ندهید(۲۰) و معرف آنان‏نشوید.(۲۱)

پی ‏نوشتها:  
۱- وسائل،ج ۵ ص ۳۷۵،کنز العمال،ج ۸ حدیث ۲۲۷۹۹.  
۲- من لا یحضره الفقیه،ج ۱ ص ۳۷۷.  
۳- مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۴۸۸.  
۴- کنز العمال،ج ۸ حدیث ۲۲۸۱۵ از پیامبر اسلام(ص).  
۵- کنزالعمال،ج ۸ حدیث ۲۲۸۱۸ و ۲۲۸۲۷.  
۶- کنزالعمال،ج ۸ ص ۲۵۸.  
۷- مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۴۸۷،رساله حضرت امام،مسئله ۱۴۰۰.  
۸- مستدرک الوسائل،ج ۱ ص ۴۸۸.  
۹- کنزالعمال،ج ۸ ص ۲۵۶.  
۱۰- و اذا قاموا الی الصلوة قاموا کسالی(نساء، آیه ۱۴۲).  
۱۱- مستدرک الوسائل،ج ۱ص ۴۸۸.  
۱۲- همان مدرک.  
۱۳ همان مدرک،ص ۶۸۹،وسائل،ج ۵ ص ۳۷۳.  
۱۴- سفینة البحار، ج ۱،جماعت.  
۱۵- کنز العمال، ج ۸ حدیث ۲۲۷۹۲.  
۱۶- توضیح المسائل امام(قدس سره)مسئله ۱۴۰۰.  
۱۷- توضیح المسائل امام(قدس سره)مسئله ۱۴۰۲.  
۱۸- وسائل،ج ۵ ص ۳۷۷.  
۱۹- کنزالعمال،ج ۸ ص ۲۵۵.  
۲۰- و۲۱- سفینة البحار،ج ۱،جماعت.