حمام شیخ بهایی یكی از شاهكارهای معماری و مهندسی جهان است.

ایران زمین از داشتن چنین فرزندانی به خود می‌بالد.

حمام شیخ بهایی مربوط به دوره صفویه است كه با مهندسی شیخ بهایی ساخته
شده است،سیستم گــرمایی این حمام از شاهكارهای مهنـدسی با اسـتـفاده از
قوانین فیزیک و شیمی محسوب می‌شود.

آب این حمام با سیستم "دم و گاز" یعنی از گاز متان فاضلاب مسجد جامع و چكیدن
روغن عصــارخانه شیخ بهایی كه در مجــاورت حمام قـرار دارد روشن می‌شده است.

عصارخانه محلی برای تهیه روغن از دانه‌های روغن بوده است.

این حمام با استفاده از این سیستم پیچیده مهندسی به مدت طولانی تنها با یک شمع روشن می‌شده است.

این حمام از نظر معماری مانند سایر حمام‌های دوره صفویه دارای ویژگی‌های آن دوران است.

متأسفانه تا مدتی پیش این حمام تاریخی به ذباله‌دانی و محل تجمع افراد معتاد
تبدیل شده بود و جالب اینكه این حمام 30 وارث پیدا كرده بود!!

چندی پیش حفاظت از این اثر منحصر به فرد آغاز شد و به زودی مرمت آن آغاز خواهد شد.

حمام شیخ بهایی در شعاع یكصدمتری جنوب گنبد نظام الملک(جنوب مسجد جامع عتیق)در محله«در دست»قرار دارد.

تاریخ ساخت آن را سال 1065عنوان می‌كنند و طراحی آن را به شیخ بهایی نسبت می‌دهند.

در اقوال آمده كه این حمام اسرار آمیز خزینه‌ای دارد كه آب آن خودكار و بدون مصرف انرژی مستقیم گرم می‌شده است.

البته بنابر نظر رایج‌انرژی گرمایی حمام از گاز و انرژی مالی فضولات و فاضلاب

تأمین می‌شده كه از طریق سفالینه‌های تهیـه شده و مكش گازهایی چـون

متان و اكسید گوگرد استفاده می كرده است.

 

و در پایان تا اونجائی كه بنده میدونم به علت كنجكاوی یک انگلیسی مكانیزم كار این حمام برای همیشه بهم خورد

حمام شیخ بهایی به ثبت آثار ملی رسیده،و آب دیگ‌های آن تا اواسط دوره  پهلوی با شعله‌ شمع به جوش می‌آمده است
 

و تا اونجائی كه بنده میدونم به علت كنجكاوی یک انگلیسی مكانیزم كار این حمام برای همیشه بهم خورد.
 

حمام تاریخی شیخ بهایی

تصاویری از این حمام

 

بیوگرافی شیخ بهائی

شیخ بهائی نفر سمت راست

شیخ بهائی،در سال 953 ه.ق 1546 میلادی در بعلبک متولد  شد.او در جبل عامل در ناحیه شام و سوریه در روستایی به نام "جبع" یا "جباع" می زیسته است.ناحیه "جبل عامل" همواره یكی از مراكز شیعه در غرب آسیا بوده  و پیشوایان و دانشمندان شیعه كه از این ناحیه برخاسته اند،بسیارند خاندان شیخ بهائی از خانواده های معروف شیعه در جبل عامل بوده است.بهاءالدین در كودكی به همراه پدرش به ایران آمد و پس از اتمام تحصیلات،شیخ الاسلام اصفهان شد.وی در علوم فلسفه،منطق،هیئت و ریاضیات تبحر داشت،مجموعه تألیفاتی كه از او بر جای مانده در حدود 88 كتاب و رساله است.وی در سال 1031 ه.ق در اصفهان درگذشت و بنا بر وصیت خودش  جنازه او را به مشهد بردند و در جوار مرقد مطهر حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام جنب موزه  آستان قدس دفن كردند
در میان عموم مردم،شیخ بهائی معمولا به مهارت در ریاضی و معماری و مهندسی معروف بوده و هنوز هم به همین صفت معروف است.طرفه آنکه زاد روزش را نیز به نام روز معماری نام نهاده اند.معماری مسجد امام اصفهان و مهندسی حصار نجف را به او نسبت میدهند.و نیز شاخصی برای تعیین اوقات شبانه روز از روی سایه آفتاب یا به اصطلاح فنی،ساعت  آفتاب یا صفحه آفتابی و یا ساعت ظلی در مغرب مسجد امام(مسجد شاه سابق)در اصفهان هست كه می گویند وی ساخته است.

عوامل مؤثر بر اثر معماری در اندیشه شیخ بهایی

در احاطه وی به مهندسی مساحی تردیدی نیست و بهترین نمونه ای كه هنوز در میان است،نخست تقسیم آب زاینده رود به محلات اصفهان و قرای مجاور رودخانه است كه معروف است هیئتی در آن زمان از جانب شاه عباس به ریاست شیخ بهائی مأمور شده و ترتیب بسیار دقیق و درستی با منتهای عدالت و دقت علمی در باب حق آب هر ده و آبادی و محله و بردن آب و ساختن مادیها داده اند كه هنوز به همان ترتیب معمول است و اصل طومار آن در اصفهان هست.

دیگر از كارهای علمی كه به بهائی نسبت می دهند طرح ریزی كاریز نجف آباد اصفهان است كه به نام قنات زرین كمر،یكی از بزرگترین كاریزهای ایران است و از مظهر قنات تا انتهای آبخور آن 9 فرسنگ است و به 11 جوی بسیار بزرگ تقسیم می شود.

 تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و خاتمه دادن به یک سلسله اختلاف میان مفتیان ابتدای عهد صفوی راجع به تشخیص قبله عراقین در مدت یک قرن و نیم از دیگر کارهای اوست.

نکته حایز اهمیت در آثاری که از او بر جای مانده اند،تبعییت این آثار از اصولی است که ریشه در حکمت الهی شیخ دارد.

معماری در نگرش او دارای اصولی است که میتوان آن را به صورت ذیل بیان کرد:

این اصول مبتنی بر شبکه هستی است